Skip to main content

Buổi học 7 (09/07/2025) Ôn tập Python cơ bản và An toàn thông tin

Buổi học này tập trung vào việc ôn tập và củng cố kiến thức về Python cơ bản và An toàn thông tin cơ bản thông qua một bài kiểm tra (quiz) trực tuyến. Sau đó, chú chữa bài, giải thích cặn kẽ các khái niệm và hướng dẫn học sinh cách sử dụng ChatGPT như một công cụ học tập hiệu quả.

Nội dung chi tiết của buổi học​

1. Mở đầu & Bài kiểm tra (Quiz)​

  • Chú tổ chức một bài quiz trực tuyến để ôn tập kiến thức.
  • Nội dung quiz được xây dựng dựa trên kết quả của bài trắc nghiệm 50 câu về an toàn thông tin trước đó và các kiến thức Python đã học.
  • Mỗi câu hỏi có 30 giây để trả lời, yêu cầu học sinh đọc kỹ đề.

2. Chữa bài Quiz & Giải thích các khái niệm​

A. Kiến thức về Python​

  • Nối chuỗi (String Concatenation): Phép cộng (+) hai chuỗi sẽ nối chúng lại với nhau thành một chuỗi duy nhất, không phải là phép tính toán học.

    • Ví dụ: "Hello" + "World" sẽ cho kết quả là "HelloWorld".

  • Nhập liệu và Ép kiểu (Input & Type Casting):

    • Hàm input() luôn trả về dữ liệu kiểu chuỗi (string), bất kể người dùng nhập vào số hay chữ.
    • Để thực hiện các phép toán số học, cần phải ép kiểu dữ liệu đó sang dạng số.
    • Highlight: Cú pháp đúng để nhận một số tuổi và tính toán là: age = int(input()).

  • Toán tử so sánh (== và is):

    • == (hai dấu bằng): So sánh giá trị của hai biến có bằng nhau hay không.
    • = (một dấu bằng): Là phép gán giá trị cho biến.
    • != (dấu chấm than và dấu bằng): So sánh khác biệt về giá trị.
    • Highlight (Nâng cao): Toán tử is dùng để so sánh định danh (identity), tức là kiểm tra xem hai biến có cùng trỏ đến một đối tượng trong bộ nhớ hay không.
      • Ví dụ: a = [1, 2], b = a, c = [1, 2]. Khi đó a == c là True (cùng giá trị) nhưng a is c là False (hai đối tượng khác nhau). Ngược lại, a is b là True.

  • Toán tử chia:

    • / (một dấu gạch chéo): Thực hiện phép chia số thực (float), luôn trả về kết quả có phần thập phân. Ví dụ: 10 / 4 ra 2.5.
    • // (hai dấu gạch chéo): Thực hiện phép chia lấy phần nguyên, kết quả sẽ được làm tròn xuống. Ví dụ: 10 // 4 ra 2.

  • Chú thích (Comment): Sử dụng dấu # để bắt đầu một dòng chú thích trong Python. Code trong dòng chú thích sẽ không được thực thi.

B. Kiến thức về An toàn thông tin​

  • Chế độ duyệt web ẩn danh (Incognito Mode):

    • Chức năng chính: Không lưu lại lịch sử duyệt web, cookie, và dữ liệu trang web trên thiết bị sau khi đóng cửa sổ. Rất hữu ích khi dùng máy tính công cộng.
    • Highlight: Chế độ ẩn danh KHÔNG có khả năng:
      • Ẩn địa chỉ IP của bạn.
      • Bảo vệ bạn khỏi virus/mã độc.
      • Ngăn nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) hoặc quản trị viên mạng theo dõi hoạt động của bạn.

  • Bảo mật khi dùng Wi-Fi công cộng:

    • Nguyên tắc vàng: Không thực hiện các giao dịch nhạy cảm (ngân hàng, email quan trọng) trên mạng Wi-Fi công cộng, đặc biệt là mạng không có mật khẩu.
    • Giải pháp an toàn hơn: Sử dụng dữ liệu di động (4G/5G).
    • Rủi ro tiềm ẩn: Bị nghe lén dữ liệu (tấn công Man-in-the-Middle), kết nối nhầm vào mạng Wi-Fi giả mạo, bị cài mã độc.

  • Nhận biết các loại tấn công mạng:

    • Malware/Adware: Dấu hiệu nhận biết là trình duyệt web tự động thay đổi trang chủ hoặc công cụ tìm kiếm mà bạn không hề cài đặt.
    • Ransomware (Mã độc tống tiền): Dữ liệu trên máy tính bị mã hóa (đổi đuôi file lạ) và tin tặc để lại thông báo đòi tiền chuộc để khôi phục.
    • Spyware (Phần mềm gián điệp): Âm thầm chạy ngầm, theo dõi mọi hoạt động của người dùng (ghi lại thao tác phím, chụp màn hình, truy cập webcam) mà không để lại dấu hiệu rõ ràng.

3. Hướng dẫn sử dụng ChatGPT để học lập trình​

Chú review đoạn hội thoại của một học sinh với ChatGPT và đưa ra các nhận xét, giải thích bổ sung:

  • f-string (Formatted String Literals):

    • Đây là một cách định dạng chuỗi hiện đại và dễ đọc trong Python.
    • Bằng cách đặt chữ f trước dấu nháy của chuỗi, bạn có thể chèn trực tiếp giá trị của biến vào trong chuỗi bằng cặp dấu ngoặc nhọn {}.
    • Ví dụ: name = "An", print(f"Xin chào, {name}") sẽ in ra "Xin chào, An". Cách này gọn hơn việc cộng chuỗi.

  • Thư viện (Library) và import:

    • Để sử dụng các hàm toán học nâng cao như tính căn bậc hai (sqrt), bạn cần nhập (import) thư viện math.
    • Cú pháp: import math, sau đó gọi hàm bằng math.sqrt(number).
    • Highlight: import là từ khóa dùng để nạp các thư viện/module có sẵn vào chương trình của bạn để sử dụng các chức năng đã được xây dựng sẵn.

  • Tầm quan trọng của việc thụt lề (Indentation):

    • Trong Python, việc thụt lề đầu dòng (dùng phím Tab) là bắt buộc và mang tính cú pháp, không chỉ để cho đẹp.
    • Nó xác định các khối lệnh thuộc về câu lệnh nào (ví dụ: các lệnh bên trong if, else, hàm, vòng lặp).

4. Bài tập về nhà​

  • Yêu cầu: Sử dụng ChatGPT để tự tìm hiểu về hai chủ đề quan trọng trong Python:
    1. Hàm (Function): Cách định nghĩa hàm bằng từ khóa def.
    2. Vòng lặp (Loop): Các loại vòng lặp và cách sử dụng.
  • Nộp lại đoạn hội thoại với ChatGPT để chú kiểm tra.